Šargan
Latinski naziv: Vipera ursinii
(Bonaparte, 1835)
Otrovan. Šargan je najmanja evropska ljutica. Prosečna veličina za adultne jedinke je izmedju 30 i 50 cm, a retko i 60. Osnovna boja šargana je svetlo siva do svetlo braonkasta u zavisnosti od pola, i sa jasno izraženom cik-cak šarom koja je obično tamno braon ili sivkaste boje. Bočno duž dela se nalaze braon ili crne tufne. Ventralna strana tela je obično bele ili sive boje. Na glavi postoje tri krupne krljušti, glava je ovalna. Leđne krljušti šarke imaju greben. Kao i kod ostalih ljutica, rep šargana je kratak u odnosu na telo; mužjaci imaju duži rep u odnosu na ženke. Kao i kod drugih ljutica, zenica je vertikalna.
Šargani provode hladni deo godine (od oktobra-novembra do marta-aprila) u mirovanju, tzv. zimskom snu (hibernacija). Mužjaci izlaze prvi uglavnom u aprilu u zavinosti od vremenskih uslova, a posle dve do tri nedelje pojavljuju se i ženke, nedugo nakon toga ove zmije kreću i sa parenjem. Šargan je, kao i druge ljutice, živorodna: ne polaže jaja, već rađa potpuno formirane mlade. Na svet mogu doneti od 2 do 7 mladih zmija dužine od 13 do 15 cm i ne težih od 3 grama.
Naseljava visokoplaniske pašnjake i livade iznad 1500 metara nadmorske visine.
Distribucija: U Srbiji ova vrste ljutice ima dosta ograničeno rasprostranjenje, i do sada je poznato da naseljava pomenuta staništa na Prokeltijama i Šar planini.
Šargani se uglavnom hrane zrikavcima i skakavcima, a ređe glodarima i gušterima.
Otrov šargana je slabog inteziteta i nije opasan po čoveka, i reakcija mesta ujeda je slična ubodu pčele ili ose.
Šargan je strogo zaštićen u Srbiji, IUCN status: VU
Tekst: Aleksandar Simović