Šumski gušter
Latinski naziv: Darevskia praticola
(Eversmann, 1834)
Adulti šumskog guštera su dugi do 6 cm od vrha njuške do otvora kloake, rep je 1.5 do 2 puta duži od tela. Glava je visoka, ekstremiteti kratki. Gornja strana tela je sivkasta, braonkasta ili maslinasta, bokovi su tamniji. Duž leđa je prisutna tamnija mrka pruga, obično oivičena nizom tamnijih mrlja. Trbuh je svetlo zelene boje kod mužjaka, zućkast kod ženki. D. praticola se lako može pomešati sa drugim vrstama malih Lacertida, pogotovu sa zidnim gušterom, sa kojim često deli stanište.
Sezona parenja šumskog guštera je u maju, a ženka polaže 4–6 jaja. Ishranu ove vrste čine sitni insekti i njihove larve, pauci i slični beskičmenjaci.
Šumski gušter sreće se pre svega u svetlim, listopadnim šumama i po obalama reka i potoka, ivicama močvara, itd. Preferira vlažna staništa i gustu vegetaciju, puže se i na stabla drveća, stare trupce, granje i izolovano kamenje. Na Balkanskom poluostrvu se može naći na nadmorskim visinama do oko 800m.
Vrsta ima disjunktni areal. Na istoku naseljava oblast severnog Kavkaza i Transkavkazje. Zapadni deo areala pripada Balkanskom poluostrvu i čine ga jugozapadna i jugoistočna Rumunija, centralna i istočna Srbija, delovi Bugarske, severoistok Grčke i evropski deo Turske.
Ovaj deo areala naseljava podvrsta Darevskia praticola pontica, koju neki autori tretiraju kao zasebnu vrstu. U Srbiji, areal šumskog guštera je jako mozaičan i fragmentisan i on se nalazi uglavnom na malim, izolovanim lokalitetima.
Strogo zaštićena u Srbiji. IUCN Red List: NT
Tekst: Aleksandar Urošević